leishmaniosis canina

In dit informatieve stukje wordt niet diepgaand ingegaan op alle veterinaire aspecten, uitzonderingen, vooroordelen of ontkenning, maar worden de grote lijnen rond herkenning van Leishmaniosis en behandeling weergegeven. Elk geval verdient een op zichzelf staande diagnose en aanpak, afhankelijk van de situatie en het behandelingsplan van de behandelend dierenarts.

Leishmaniosos is een bekende parasitaire ziekte, veroorzaakt door de vermenigvuldiging van een parasiet binnen het imuun-systeem. De ziekte wordt overgebracht door de beet van de zandvlieg: (Phlebotomus),
De ziekte treft vooral hondachtigen ( vossen) hoewel ook knaagdieren zoals hamsters, ratten, muizen en andere voorkomende dieren (paard, haas, konijn) geinfecteerd kunnen worden.. De ziekte heeft een wijd verspreidingsgebied in vele zuidelijke delen van het Europese continent.

Honden zijn gevoelig voor de ziekte, hoewel de presentatie van klinische symptomen en de ernst hoofdzakelijk afhangen van de immuunrespons van het dier, eventuele co-infecties en de algehele conditie. Daarbij moet worden aangetekend dat er veel honden zijn die een leven lang in geinfecteerde gebieden verblijven zonder ooit de ziekte te ontwikkelen en die gedurende hun hele leven negatieve bloedtesten laten zien.De evolutie van de ziekte is in het algemeen traag, waarbij verbetering en terugval kan optreden. In ernstige gevallen kan de dood van het dier optreden, gewoonlijk door chronisch nierfalen.

De meest vookomende algemene symptomen zijn: anorexia, depressie, gewichtsverlies, spierzwakte, opgezette lymfeklieren, spijsverteringsproblemen, huid-schilfering, sterke groei van de nagels, bij een gevorderd stadium neusbloedingen, leverproblemen.

De behandeling van de ziekte is afhankelijk van de staat van de besmetting. In lichte en middelmatige stadia van besmetting ( stadium 1 en stadium 2) is de ziekte goed te behandelen en de prognose goed. Bij ernstige besmetting ( stadium 3 en 4 )is de prognose minder goed en kan de behandeling tekort schieten.

De ziekte is niet van dier op mens besmettelijk, alleen via overdracht door de genoemde zandvlieg (Vergelijk: malaria). Deze mug komt in het Noorden van Europa niet voor en daarmee is herbesmetting dan wel besmetting naar andere dieren/mensen in het Noorden uitgesloten.

De tropische variant van Leishmanisos is een voor mensen agressieve ziekte. In het Middellandse Zeegebied treden zeer weinig besmettingen op en dan vaak alleen in mensen met een sterk verlaagde weerstand.

Diagnostiek.

De hond wordt getest door middel van een analyse van een afgenomen bloedmonster. De daarin aangegeven waarden tonen aan of het dier een actieve besmetting heeft (positieve test). Afhankelijk van welke test er wordt gebruikt is zichtbaar hoe hoog de graad van besmetting is.

Bij een positieve uitslag kan tot behandeling worden overgegaan.

De meest gebruikte middelen zijn : Allopurinol, Glucantime, Milteforan.

Welk middel wordt ingezet is afhankelijk van aard van de besmetting en de aanpak van de behandelende dierenarts.

Nadat de behandeling is afgerond en er enige tijd is verstreken wordt opnieuw een bloedtest gedaan waarmee bekeken kan worden of de ziekte is teruggedrongen of zo sterk is verdwenen dat de parasiet niet meer aantoonbaar is in het bloed dan wel in de hoogte van de afweerstoffen.

Er zijn meerdere methodes om de diagnose van de ziekte te stellen, (materiaal uit Lymphe-klier/beenmerg, gewrichtsvloeistof, biopsie,) Meestal wordt de directe aanwezigheid van de parasiet zichtbaar gemaakt door een bloedtest.

De slaagkans van de behandeling is voor een groot deel afhankelijk van hoe snel de ziekte wordt ontdekt en dat het ziekteproces nog niet te ver is gevorderd om goed in te kunnen grijpen.

Een reeds ernstig zieke hond maakt uiteraard minder kans dan een dier wat licht positief test, sommige dieren overwinnen in dat laatste geval zelf de kwaal .

Belangrijk om te weten is het feit dat honden die eenmaal een besmetting hebben gehad en daar na behandeling overheen zijn gekomen vaak ook na meerdere jaren in Spanje negatief blijven testen. Het lijkt alsof er toch een zekere imuniteit optreedt bij sommige dieren hoewel deze dieren gebeten blijven worden door de zandvlieg.

Het komt echter voor dat de ziekte opnieuw de kop opsteekt terwijl de hond een negatieve test heeft getoond of na behandeling een negatieve test laat zien. Dit kan meerder oorzaken hebben: de hond is vlak voor transport nog gebeten maar het lichaam toont nog geen afweerstoffen. De parasiet verbergt zich soms op plekken waarbij een bloedtest niet afdoende zekerheid geeft, nml. in het beenmerg of in de gewrichtskapsels. De parasiet kan sluimerend in het dier aanwezig blijven en ooit nog eens de kop opsteken. Dit is dan meestal het geval bij honden die een lage weerstand hebben door andere oorzaken.

Elk dier dat bij Opvang Koningen uit het buitenland komt heeft de bloedtesten voor de Mediterrane ziekten ondergaan en is negatief bevonden.

De praktijk leert dat het terugkeren van Leishmaniosis bij honden van Opvang Koningen in het jaar 2015 bij 1% van de dieren is voorgekomen. De redenen daarvoor zijn eerder beschreven. Bij tijdige behandeling kan de hond opnieuw negatief worden en de ziekte de baas blijven. Wacht dus niet te lang met een dierenarts-bezoek als de hond niet in orde is en vermeld altijd dat uw hond uit een zuid-europees land is gekomen.

Het overgrote deel van de honden wordt weer beter als er tijdig ingegrepen wordt en zal nooit meer verschijnselen ontwikkelen. (In Nederland kan geen herbesmetting optreden bij gebrek aan zandvlieg)

Hoewel er veel griezelverhalen over Leishmaniosis de ronde doen is de praktijk bij behandelde honden anders en zijn de vooruitzichten voor deze dieren ronduit gunstig.